Pamięci admirała Czernickiego

We wtorek, 16 października, w 130 rocznicę urodzin wiceadmirała Xawerego Czernickiego – przedwojennego szefa logistyki Polskiej Marynarki Wojennej - przedstawiciele Marynarki Wojennej, Stowarzyszenia Oficerów Marynarki Wojennej, Miasta Gdyni oraz delegacje ze szkół noszących imię admirała oddały hołd Jego pamięci. Admirał Xawery Czernicki, więzień obozu w Kozielsku, zamordowany został w 1940 r. przez NKWD. Symboliczna mogiła znajduje się na cmentarzu w Gdyni - Witominie.

Wiązanki kwiatów złożono pod tablicą upamiętniającą marynarzy II RP poległych we wrześniu 1939 r. oraz zamordowanych przez NKWD (tablica na frontonie budynku Dowództwa Marynarki Wojennej w Gdyni). Następnie, w Klubie MW „Riwiera”, profesor kmdr rez. Jerzy Przybylski i kmdr por. rez. Tadeusz Zarzycki wygłosili referaty nt. „Kontradmirał Xawery Czernicki – szef Służb Kierownictwa Marynarki Wojennej” oraz „Xawery Czernicki – patron CSMW i szkół w Podlasiu Wielkim i Gdyni-Pogórzu”. Wyświetlony został także film z obchodów 110 rocznicy urodzin kontradmirała Xawerego Czernickiego, oraz udostępniona wystawa okolicznościowa poświęcona Admirałowi i Marynarce Wojennej okresu międzywojennego.
W południe odmówiono modlitwą w intencji Admirała i wszystkich oficerów zamordowanych przez NKWD, na cmentarzu w Gdyni-Witominie. Na symbolicznej mogile ostatniego szefa Służb Marynarki Wojennej złożono wiązanki kwiatów i zapalono znicze.


 Wiceadmirał Xawery Stanisław CZERNICKI urodził się 16 października 1882 roku w majątku Giedejki na Wileńszczyźnie. W 1901 roku ukończył szkołę realną w Wilnie i tego samego roku wstąpił do rosyjskiej marynarki wojennej, rozpoczynając studia na Wydziale Budowy Okrętów Morskiej Szkoły Inżynieryjnej w Kronsztadzie.
W 1905 roku, po ukończeniu studiów z tytułem inżyniera i nominacji na pierwszy stopień oficerski – miczmana, otrzymał przydział służbowy w porcie wojennym w Kronsztadzie. Przez całą służbę w Carskiej Marynarce Wojennej związany był ze stoczniami. Był m.in. głównym inżynierem , a potem dyrektorem Rosyjsko-Bałtyckich Zakładów Budowy Okrętów w Rewlu (Tallinie).
Do Polski wrócił w czerwcu 1920 roku i po weryfikacji na stopień komandora porucznika, w końcu tego roku objął stanowisko komendanta Portu Wojennego w Modlinie, a jednocześnie szefa Służby Technicznej Flotylli Wiślanej. W 1925 roku został przeniesiony do Kierownictwa Marynarki Wojennej, następnie był przewodniczącym Komisji Nadzorczej przy Budowie Okrętów we Francji - dwóch niszczycieli (ORP „Wicher" i ORP „Burza”) i 3 okrętów podwodnych (ORP „Wilk", ORP „Ryś", ORP „Żbik"). Od sierpnia do końca września 1932 roku komandor Czernicki był przewodniczącym Komisji Budowy Nowych Okrętów w kraju - 4 trałowców typu „Jaskółka". 1 października 1932 roku objął obowiązki szefa Służb Kierownictwa Marynarki Wojennej (technicznych i logistycznych). Z jego inicjatywy podjęto w 1934 roku prace nad projektem budowy Stoczni Marynarki Wojennej w Gdyni. W uznaniu zasług wniesionych w budowę morskiej siły zbrojnej Xawery Czernicki mianowany został w marcu 1939 roku kontradmirałem.
Po agresji niemieckiej na Polskę zajmował się pracami likwidacyjnymi biur Kierownictwa Marynarki Wojennej, po których zakończeniu otrzymał rozkaz ewakuacji do Pińska – ówczesnej siedziby Flotylli Rzecznej. Po dotarciu do miejsca podróży, szybko pogarszająca się sytuacja militarna Polski, zmusiła kadrę Kierownictwa MW do dalszej podróży. Grupa pod dowództwem kontradmirała Xawerego Czernickiego udała się do Brodów, a następnie w kierunku na Równe. 23 września dostał się do niewoli sowieckiej. Razem z innymi oficerami 6 listopada 1939 roku trafił do Kozielska. Został zamordowany w 1940 roku przez NKWD.
 
Wiceadmirał Xawery Stanisław Czernicki odznaczony był m.in.: Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (IV klasy), francuską Legią Honorową (IV klasy), szwedzkim Orderem Miecza (III klasy) oraz odznaczeniami rosyjskimi: Świętego Stanisława i Świętej Anny.
 Postanowieniem Prezydenta RP śp. Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 został mianowany pośmiertnie do stopnia wiceadmirała.
 
Imię Xawerego Czernickiego nosi obecnie okręt dowodzenia siłami obrony przeciwminowej ORP „Kontradmirał X. Czernicki”, a także Szkoły Podstawowe w Podlasiu Wielkim i Gdyni-Pogórzu. Jego imieniem nazwana jest również jedna z ulic w Gdyni. Na targach Balt-Military-Expo, poświęconych Marynarce Wojennej, najważniejszą nagrodą w dziedzinie budownictwa okrętowego jest Grand Prix im. Kontradmirała Xawerego Czernickiego.


A+  A-